پمپ گریز از مرکز یا سانتریفیوز یکی از پر مصرف ترین نوع پمپهای صنعتی محسوب میشود که در شکلها و دستهبندیهای مختلف و با بکارگیری متریال مختلفی تولید میشود. مبنای کار تمامی پمپهای گریز از مرکز یکسان بوده و گردش یک پروانه یا ایمپلر در داخل پمپ سبب کاهش فشار و مکش در یک سمت پمپ و خروج با سرعت بالا در سمت دیگر میباشد که پس از ورود جریان سیال پر سرعت به داخل دیفیوزر سرعت شکسته به فشار تبدیل شده و قابلیت را برای انتقال سیال به ارتفاعات بالاتر فراهم میکند.
پمپهای گریز از مرکز یا سانتریفیوژ در دسته الکتروپمپهایی با دبی جریان بالا و هد متوسط هستند. بدین معنا که قابلیت این سری از پمپها در انتقال حجم بالایی از سیال وجود دارد اما ارتفاعی که سیال را به آن پمپاژ میکنند در دسته پمپهای متوسط قرار دارد. بعنوان مثال در مقایسه با پمپهای دنده ای و پیستونی اغلب دبی جریان بالاتری دارند اما بالاخص در قیاس با پمپهای پیستونی که از موتور های احتراق داخلی و به شکل سیلندر پیستونی استفاده میکنند هد یا ارتفاع انتقال سیال پایین تری دارند.
پروانه یا ایمپلر پمپ گریز از مرکز هم از گرید ها و آلیاژ های فلزی (بالاخص استنلس استیل) و هم از متریالهای لاستیکی تولید میشود. شکل پرهها Vane و تعداد پرهها بر روی تمامی مشخصات مکانیکی پمپ از جمله دبی، هد، لرزش و صدا، توان و راندمان پمپ تاثیر بسیاری دارد. برخی از انواع پروانه پمپ در یک سمت بصورت یک دیسک دایرهای بسته و برخی دیگر مانند پرههای هواکش باز میباشند.
انواع و کاربری پمپ های گریز از مرکز
یکی از مشخصات بسیار ایده آل پمپهای گریز از مرکز قابلیت افزایش هد (ارتفاع انتقال سیال) و دبی (حجم سیال منتقل شده) با تغییر در بستن چند پمپ میباشد. بدین صورت که اگر دو یا چند پمپ گریز از مرکز را بصورت سری ببندیم قابلیت افزایش هد یا ارتفاع را افزایش میدهیم که منجر به تولید نوعی پمپ به نام پمپ طبقاتی نیز شده است. همینطور در صورتیکه نیاز به دبی بالاتری از جریان سیال داشته باشیم قابلیت بستن چند پمپ گریز از مرکز بصورت موازی وجود دارد. در زیر به بررسی دسته بندیهای مختلفی که از پمپهای گریز از مرکز وجود دارد میپردازیم.
- پمپ استیل : دسته ای از پمپهای گریز از مرکز هستند که بدنه هوزینگ پمپ و پروانه از جنس استنلس استیل (ضد زنگ) تولید میشود و در صنایع غذایی و دارویی دارای کاربریهای عمده ای هستند.
- پمپ مواد : نوعی از پمپ گریز از مرکز میباشد که از آن برای انتقال مواد با قابلیت خورندگی بالا و اغلب اسیدهای رقیق استفاده میشود که نمونههایی از آنها در صنایع تولید قند و شکر برای سیرکولاسیون اسید و شستشوی لولهها استفاده میشوند.
- پمپ طبقاتی : پمپ های گریز از مرکزی هستند که بصورت سری در چند مرحله بسته شده و دارای قابلیت انتقال سیال به ارتفاعات بسیار بالایی هستند.
- پمپ کف کش یا لجن کش : نوعی از پمپهای گریز از مرکز هستند که از آنها در فاضلابها و یا در استخر ها برای تخلیه آب استفاده میشود و اغلب بصورت عمودی تولید می شوند.
- پمپهای دریایی : این سری از پمپها مانند پمپهای Johnson, Jabsco که بر روی قایقهای موتوری بسته میشوند و به پمپ آب شور نیز شناخته میشوند. پمپهای دریایی اغلب از ایمپلر های لاستیکی از 3 الی 12 پره استفاده میکنند.