اولین نیاز کودکان پس از تولد غذا خوردن است که توسط شیر مادر تامین میشود. طی نخستین سال تولد، وزن کودک سه برابر میشود و قد در حدود پنجاه درصد افزایش مییابد. انرژی لازم جهت رشد جسمی و ذهنی کودک، تغذیه مهمترین عامل میباشد.
از آنجا که ظرفیت معدهی کودک در این دورهی سنی محدود میباشد، تغذیه با مواد غذایی سرشار از انرژی و مواد مغذی به جای مصرف حجم زیاد غذا در اولویت میباشد.
بسیاری از والدین برای اینکه کودکشان رشد بهتری داشته باشد و قویتر و باهوشتر گردد، به او مکملهای گوناگونی میدهند. کودکان هم مانند بزرگسالان نیازمند ویتامینها و مواد معدنی هستند، در صورتی که تغذیه کودک مناسب و کافی باشد و به موقع و با رعایت اصول غذای کودک را شروع کنید و غذاهای متنوع و تازه تهیه شده را به کودک بدهید نیازی به استفاده از مکمل غذایی کودکان نیست اما در غیر اینصورت شما باید برای رشد بهتر کودک به او مکملهایی را بدهید. اما در صورت نیاز چه مکملهایی به کودک بدهیم؟ آیا مصرف مکمل راه و رسم خاصی دارد؟ اصلا کودکی که مکمل مصرف میکند باید تحت نظر پزشک باشد؟
آیا کودکان نیز به مکمل های ویتامینی نیاز دارند؟
کودک بالای 1 سال اگر رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشد، نیاز به هیچ مکملی ندارد اما اطفال شیرخوار گاهی اوقات نیاز به مکملهایی همچون ویتامین دی دارند. رژیم غذایی کودک باید از گروه میوه جات، سبزیجات، آجیل، حبوبات و مقدار مناسبی از پروتئین تشکیل شده باشد.
علت مصرف مکمل در کودکان
اگر رژیمهای غذایی کودک نتوانند همه ویتامینها و املاح مورد نیاز بدن را تامین کنند، کودک نیازمند مصرف مکمل است. کودکان زیر پنج سال ممکن است به مشکلاتی مانند کمبود ید، فقر آهن و کمبود ویتامینهای A و D مبتلا شوند، بنابراین برای رشد بهتر کودک لازم است مکملهایی را به او بدهید که این مواد را در بدن او تامین کند.
کدام کودکان نیازمند دریافت مکمل هستند:
- کودکانی که از رژیم غذایی گیاه خواری پیروی کند و گوشت و محصولات لبنی استفاده نمیکنند.
- کودکان دچار مشکلات رودهای، سرطان، عفونت مثانه، این بیماریها بر روی جذب مواد معدنی از غذا تاثیر میگذارد و نیاز کودک به مادهی معدنی را افزایش میدهد.
- کودکانی که سابقهی عمل جراحی دارند.
- کودکان حساس به غذا و کم خوراک که برخی مواد غذایی را مصرف نمیکنند.
مکملهایی که کودک شما برای رشد نیاز دارد
چنانچه گفتیم برخی از مکملها برای رشد بهتر و کاملتر کودکان از اهمیت ویژهای برخوردارند برای همین متخصص فرزند شما آنها را تجویز خواهد کرد؛ مکملهایی شامل:
مکمل ویتامین AD
کودکان از 15 روزگی باید مکمل ویتامین AD را به صورت قطره مصرف نمایند. در صورت عدم دریافت این مکمل کودکان دچار سوءتغذیه و مشکلات بعدی آن خواهند شد.
ویتامین A
ویتامین A، در تقویت بینایی، تکامل گلبولهای سفید و قرمز خون، افزایش کارایی سیستم ایمنی در برابر بیماریها، تسهیل انتقال آهن از منابع ذخیرهای به گلبولهای قرمز موثر است. این ویتامین اثر تقویتی در مخاط دارد و برای رشد و نمو کودکان موثر است. مقدار ویتامین A باید از بدو تولد همزمان با قطره ویتامین A و D روزی 25 قطره تجویز شود. از 6 ماهگی به بعد این ویتامین به صورت قطره مولتی ویتامین و 25 قطره تا 2 سالگی مصرف گردد.
آهن؛ بهترین مکمل برای کم خونی کودکان
مکملهای آهن، بهترین مکمل برای کم خونی کودکان محسوب میشوند. آهن برای جلوگیری از کم خونی و آسیب پذیری در برابر عفونتها، بهبود اختلالات یادگیری و حافظه بخصوص در کودکان مبتلا به کم خونی، افزایش انرژی و توانایی، بهبود ضعف، خشکی و گرفتگی عضلات تجویز میشود.
یک نوزاد طبیعی در بدو تولد به ازای هر کیلوگرم وزن 75 میلی گرم آهن دارد که دوسوم آن در گلبول قرمز و باقی به شکل فریتین در کبد، مغز استخوان و نخاع ذخیره شدهاند بنابراین در این دوره نیاز به دریافت آهن نیست اما در 6-4 ماهگی که ذخایر آهن کم میشود شیرخوار باید آهن مصرف کند.
منگنز
منگنز از دیگر ریزمغذیهای مورد نیاز بدن است که در ترکیب برخی مکملها وجود دارد. این عنصر که در رشد کودک موثر است در متابولیسم چربیها و کربوهیدراتها و در شکل گیری بافت همبند استخوانی و غضروف موثر است. اگر نگران قد کودک خود هستید و به دنبال مکمل افزایش قد میگردید، منگنز یکی از ترکیبات الزامی برای این گونه از مکمل هاست.
روی
روی یکی از عناصری است که در عملکرد سیستم ایمنی، ترمیم زخمها، تقویت قوه بویایی، بینایی، چشایی، تقسیم طبیعی سلولها، رشد و تکامل در طول بارداری، کودکی و بلوغ سلامت پوست، فرم گرفتن و استحکام ناخنها و تقویت ساختار مو نقش دارد و از بیماریهای سرماخوردگی و اسهال و استفراغ، آسم پیشگیری میکند. این عنصر به صورت زینک سولفات یا گلوکونات تجویز میشود که باید روزی 5 میلی لیتر بعد از غذا از آن استفاده نمود.
ویتامین های گروه ب
ویتامینهای گروه B در متابولیسم و افزایش انرژی بدن، رفع خستگی، تشکیل گلبولهای قرمز و تقویت سیستم عصبی و حافظه تاثیر گذار هستند و کمبود آنها سبب ضعف اعصاب و اختلال پوست، کاهش تعداد گلبولهای قرمز و کم خونی میشود.
ویتامین C
ویتامین C یکی از ویتامینهای ضروری برای بدن است که سبب میشود بدن مقاوم گردد و در برابر ابتلا به بیماریها مصون بماند. 50 تا 200 میلی گرم از این ویتامین در شربتهای مولتی ویتامین وجود دارد. مقدار اضافی ویتامین C از طریق ادرار دفع میشود. بدن کودکان قادر به ذخیره این ویتامین نیست بنابراین آنها باید از مکمل های این ویتامین استفاده کنند.
مولتی ویتامین ها
مولتیویتامینها سبب، افزایش رشد و نمو، افزایش انرژی و اشتهای کودکان، استحکام و رشد طولی استخوانها، مقابله با نرمی استخوان، سلامت لثه و دندانهای شیری و دائمی، تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت در برابر عفونتها، تقویت سیستم بینایی، سلامت پوست، مو و ناخن و… میشوند.
توصیه مهم
هرگز خودسرانه برای کودکان خود مکمل غذایی یا سایر داروها را تجویز نکنید؛ چرا که ممکن است خطرات جبران ناپذیری را برای دلبند شما داشته باشد. حتما قبل از تهیه هرگونه مکمل تغذیهای با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.