حرم مطهر امام رضا (ع) از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری ایران است و سالانه میلیون‌ها نفر از ایران و جهان برای زیارت شاه خراسان، به مشهد سفر می‌کنند. بارگاه ملکوتی علی ابن موسی الرضا بارها در طول تاریخ تغییر و توسعه یافته است و در روایات آمده است که ایشان در سفر به مرو شخصا محل حرم رضوی را به عنوان آرامگاه ابدی خود انتخاب کرده‌اند. حرم مجموعه‌ای از رواق‌ها، صحن‌ها، مساجد، موزه‌ها و کتابخانه است که هر کدام حال و هوای معنوی خاص خودشان را دارند. در اینجا می‌خواهیم درباره صحن‌های حرم امام رضا صحبت کنیم و آنها را به شما معرفی نماییم.
البته پیش از معرفی صحن‌های حرم امام رضا (ع)، اشاره کوچکی هم داشته باشیم به تورهای گردشگری آژانس مسافرتی ندابال که انواع تورها از جمله تور مشهد، تور کیش از تهران و… را به صورت زمینی و هوایی ارائه می‌کند. در صورت تمایل به سفر به مشهد، می‌توانید از تورهای تخفیف دار این آژانس مسافرتی خوشنام استفاده کنید. در ادامه، همراه ما باشید.
مساحت حرم مطهر امام رضا (ع)
بارگاه ملکوتی حرم امام رضا، از باشکوه‌ترین مکان‌ها در ایران است که دل بسیاری از ایرانی‌ها برای آن می‌تپد. حرم رضوی فقط شامل یک آرامگاه نورانی نیست و این مجموعه مذهبی متشکل از چندین بنا و زیر مجموعه است. آستان مقدس رضوی با توحه به ارزش‌های تاریخی، هنری و معماری خود، در سال 1310 به عنوان یک اثر ملی ثبت شده است و پس از انقلاب اسلامی هم توجه ویژه‌ای به حرم امام رضا کردند و توسعه بسیاری به آن بخشیدند.
در مجموع، 60 هزار و 500 متر مربع از 70 هزار متر مربع فضای سرپوشیده زیارتی حرم، پس از انقلاب اسلامی اضافه شده‌اند و در کل، با احتساب مساحت تمام بخش‌های زیارتی و غیرزیارتی، مساحت کل حرم امام رضا (ع) بیش از یک میلیون متر مربع است و ظرفیت ۷۰۰ هزار نفر را دارد.
معرفی صحن‌های حرم امام رضا
به فضای‌های باز اطراف مرقد منور، صحن گفته می‌شود و در مجموع 9 صحن در حرم ساخته شده‌اند. به جزء دو صحن کهنه و نو، سایر صحن‌های حرم آقا علی ابن موسی الرضا (ع) پس از انقلاب ساخته شده‌اند. بست‌‌های شرقی و غربی نیز پس از احداث صحن جامع رضوی به بست‌‌های دیگر حرم اضافه شده‌اند.
صحن عتیق از صحن‌های حرم امام رضا
عتیق نام یکی از صحن‌های حرم امام رضا است که در بخش شمالی حرم قرار دارد. طول این صحن حدود 104 متر و عرض آن هم تقریبا 64 متر است. در کنار صحن عتیق تعدادی حجره در طبقه 2 ساخته شده‌اند که ۴ ایوان، در ۴ سمت صحن، این حجره‌ها را از هم جدا می‌کند.
در بخش جنوبی ایوان، طاقی شبیه به محراب وجود دارد که بر روی خشت‌های طلاکاری شده آن قصیده‌ای از ندیم به خط نستعلیق محمدعلی بن سلیمان رضوی طراحی شده است
صحن هدایت از صحن‌های حرم امام رضا
صحن هدایت حرم امام رضا مساحتی حدود 1440 متر مربع دارد و در بخش شمال شرقی حرم واقع می‌باشد. این صحن از سمت شمال شرقی به بنیاد پژوهش‌های اسلامی، مدرسه علمیه و سردر طبرسی راه دارد و در جنوب غربی صحن هم دانشگاه علوم اسلامی رضوی و بست شیخ طبرسی و همچنین مهمانسرای حضرت قرار دارد.
صحن هدایت از سمت جنوب و جنوب شرقی به ساختمان اداری دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مقبره پیرپالاندوز و سردر نواب صفوی متصل است.
صحن جامع رضوی از صحن‌های حرم امام رضا
بزرگ‌ترین صحن حرم امام رضا، صحن جامع رضوی است که مساحتی بیش از 117 متر مربع دارد. این صحن از جدیدترین صحن‌های حرم است که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران بنا شده است.
صحن جامع رضوی یکی از بزرگ‌ترین صحن‌های اماکن مقدس جهان نیز می‌باشد و می‌تواند بیشتر از 70 هزار نمازگزار را در خود جای دهد.
صحن جامع رضوی از ۳۰ حجره و ۴۶ غرفه تشکیل شده است. در اطراف و در بخش جنوبی شرقی و غربی آن سه ایوان و سردر بزرگ ساخته شده‌اند که در طرفین هر ایوان دو گلدسته طلا کاری شده با بیش از ۳۰ متر ارتفاع واقع شده که از ویژگی‌های منحصر به فرد این صحن است.
صحن جامع رضوی زیبایی خیره کننده‌ای دارد و در میان زائران محبوبیتش بیشتر است. شما هم می‌توانید با تور مشهد لحظه آخری با هزینه خیلی مناسب به این شهر سفر کنید و صحن جامع رضوی حرم مقدس امام رضا (ع) را از نزدیک ببینید.
صحن جمهوری اسلامی از حرم مقدس رضوی
بنای صحن جمهوری اسلامی از صحن‌های حرم امام رضا است که در سال 1360 ساخته شده است. مساحت 25 هزار متر مربعی دارد و میان بست بالا و مسجد گوهرشاد واقع می‌باشد. این صحن از طریق مدرسه بالاسر مبارک به رواق دارالسّیاده و از آنجا به حرم مطهر شده است.
صحن کوثر از صحن‌های حرم امام رضا
صحن کوثر در بخش شمال شرقی صحن جامع رضوی قرار دارد و زیر بنای آن بیش از 152 متر مربع است. صحن کوثر از شمال شرقی به سر در نواب صفوی متصل است. در ضلع غربی صحن، رواق امام خمینی و صحن آزادی قرار دارند.
نمای صحن کوثر، آجر، سنگ و کاشی معرق است. شما برای ورود به صحن کوثر باید از خیابان شهید نواب صفوی، صحن هدایت و صحن جامع رضوری راه پیدا کنید.
صحن غدیر از صحن‌های حرم امام رضا
صحن غدیر با مساحتی حدود 145 هزار متر مربع در جنوب غربی اماکن متبرکه قرار گرفته است. از ضلع غربی به مجتمع تجارتی خدماتی غدیر راه دارد و از ضلع شرقی هم به صحن جمهوری اسلامی متصل است. همچنین از قسمت شمال با سر در شیرازی ارتباط دارد.
صحن امام خمینی از صحن‌های حرم مقدس رضوی
صحن امام خمینی یکی دیگر از صحن‌های حرم امام رضا است که پس از 8 سال ساخت و ساز بنا شده است. در سال 1353 ساختمان‌هایی مثل موزه، خزانه و کتابخانه به جای این صحن وجود داشتند که همه آنها از بین رفتند و صحن امام خمینی با وسعت 10 هزار متر مربع ساخته شد.
صحن امام خمینی از سمت شمال با سردری بلند و زیبا که از مقرنس پوشیده شده به صحن نو متصل می‌شود. در بخش شرقی صحن، ساختمان جدید و زیبای موزه، کتابخانه و خزانه که معماری سنتی اسلامی دارد، دیده می‌شود. از سمت غرب با سردر بلند و زیبای دیگری به ایوان شرقی مسجد گوهر شاد وصل می‌شود. بخش جنوبی صحن هم با نرده‌هایی از جنس فلز و درهایی به خیابان مدوّر عریضی که تمام بناهای آستان قدس را شامل می‌شود، به پایان می‌رسد.
صحن جدید آزادی از صحن‌های حرم امام رضا
از دیگر صحن‌های حرم امام رضا (ع)، صحن جدید آزادی است که در شرق حرم واقع شده است. این صحن طول 81 متری و عرض 51 متری دارد. در مجاورت صحن آزادی، 56 غرفه در پایین و 56 غرفه در بالا ساخته شده است.
صحن آزادی با سنگ مرمر تیره و کاشی‌های رنگارنگ تزئین شده است. در میان این صحن حوض عظیمی وجود دارد که سنگاب یکپارچه سقاخانه را می‌توان در آن دید.
صحن قدس از صحن‌های از مقدس رضوی
صحن قدس هم از جمله صحن‌های حرم امام رضا است که فضای جلو صحن امام، مسجد گوهرشاد و ساختمان‌های فلکه داخلی و خارجی، همگی با هم این صحن زیبا را ساخته‌اند.
