دستگاه بسته بندی غذای آماده برگ برنده عرضهکنندههای غذای آماده و فستفود محسوب میشود. امروزه مواد غذایی نیز مانند دیگر محصولات به صورت بسته بندی شده به بازار عرضه میشوند. در حالت کلی بسته بندی را میتوان یک نوع هنر تعریف کرد که برای نگهداری و جذابیت محصول به کار گرفته میشود. کارخانههای تولید کننده مواد غذایی باید بکوشند علاوه بر تامین کیفیت لازم مواد تولیدی، در بسته بندیهای خود نیز خلاقیت کافی را به خرج دهند تا در بازار رقابتی امروزی حرفی برای گفتن داشته باشند. در ادامه این مقاله به نحوه بسته بندی مواد غذایی، دستگاههای مخصوص آن و همچنین دستگاه بسته بندی غذای آماده و نیمه آماده پرداختهایم.
نحوه بسته بندی مواد غذایی
با توجه به تنوع مواد غذایی و تفاوت در شکل و اندازه آنها، نحوه بسته بندی هر کدام نیز متفاوت است. برای بسته بندی انواع مواد غذایی از روشهای متنوعی استفاده میشود. مثلا برای بسته بندی موادی که حالت مایع دارند مانند شیر، شیر موز، انواع آبمیوه، آب معدنی و نوشیدنیهای دیگر، از یک نوع بسته بندی و برای موادی مانند حبوبات روشی دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین موادی مانند ادویه جات که حالت پودری دارند یا موادی مانند تخم مرغ، گوشت و مرغ که جامد هستند نیز از یک روش دیگر برای بسته بندی برخوردارند. مراحل و نوع دستگاه بسته بندی مواد غذایی که برای هر کدام از این محصولات در نظر گرفته میشود کاملا متفاوت با یکدیگر هستند. به عنوان مثال دستگاه بسته بندی تخم مرغ را در زیر توضیح میدهیم.
دستگاه بسته بندی تخم مرغ
دستگاه بسته بندی تخم مرغ شامل لیفتر دستی، کندلینگ تخم مرغ، فارم پکر، لیبل چسبان، جت پرینتر صنعتی و سورتر است. هنگام بسته بندی ابتدا از کندلینگ برای شناسایی انواع آلودگیهای روی تخم مرغ استفاده کرده و سپس از سورتر استفاده میشود تا تخم مرغها را به صورت مرتب در شانهها قرار دهد. در وهله بعدی نیز برای چاپ اطلاعات و تاریخ از فارم پکر کمک میگیرند. لیبل چسبان نیز بعد از مرحله فارم پکر برای چسباندن لیبل شانهها استفاده شده و در نهایت از جت پرینتر برای ثبت تاریخ کمک میگیرند.
درحال حاضر با توجه به مشغله کاری مردم، غذاهای آماده و نیمه آماده نیز در فروشگاهها به صورت بسته بندی شده به فروش میرسند. به همین علت توجه مردم به بهداشت مواد غذایی و ظاهر آنها بیشتر از کیفیت آن است. تولید کنندگان نیز برای انجام این کار از هنر بسته بندی کمک میگیرند.
ویژگیهای مهم در بسته بندی غذای آماده
یکی از ویژگیهای مهمی که هنگام بسته بندی غذاهای آماده باید در نظر گرفته شود، شفاف بودن قسمتی از بسته بندی است تا مشتری از آن طریق بتواند محصول بسته بندی شده را به طور واضح مشاهده کند. همچنین نوع بسته بندی را به گونهای باید انجام داد تا رطوبت و دمای آن به صورت متعادل و کنترل شده بوده و بخار سبب فاسد شدن محصول نشود. یک ویژگی مهم دیگر استفاده نکردن از مواد سمی در مراحل تولید و بسته بندی غذاهای آماده است. همچنین باید سعی شود تا در عین کم بودن هزینه بسته بندی، استحکام و مقاومت آن در برابر عوامل بیرونی مانند ضربه، میکروب، فشار و… حداکثر باشد. برای این منظور از دستگاههای مختلفی استفاده میشود که در ادامه به توضیح آنها میپردازیم.
در حالت کلی، انتخاب دستگاهی که استفاده میشود به نوع محصول و حجم آن بستگی دارد. از جمله دستگاههای بسته بندی غذای آماده به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- دستگاه بسته بندی توزیندار
- دستگاه بسته بندی حجمی
- دستگاه بسته بندی پودری
- دستگاه وکیومی
- دستگاه سلفونی
- دستگاه شیرینک پک
دستگاه بسته بندی توزیندار
برای بسته بندی موادی مانند خشکبار از این نوع دستگاه استفاده میشود. مواد در این دستگاه به صورت شفاف بسته بندی میشوند که مشتری در حین خرید میتواند محصول داخل بسته بندی را به راحتی ببیند. این دستگاه نیز در انواع دو توزین و چهار توزین وجود دارد.
دستگاه بسته بندی حجمی
یکی دیگر از انواع دستگاه بسته بندی که برای بسته بندی محصولات غذایی از آن استفاده میشود، دستگاه حجمی است. فاکتور مهم در این دستگاه تعیین وزن محصول مورد نظر است. باید تعیین شود که وزن معینی از محصول چه حجمی را اشغال خواهد کرد. بعد از به دست آوردن حجم، پیمانههای دستگاه به طور دقیق تنطیم میشوند. این دستگاه نسبت به دستگاه بسته بندی توزیندار، انرژی کمتری مصرف میکند و همچنین احتمال خرابی در آن کمتر از بقیه دستگاهها است.
دستگاه بسته بندی پودری
برای بسته بندی محصولاتی از قبیل آرد، نمک، ادویه جات، تاید و… از دستگاه بسته بندی پودری استفاده میکنند که عملکردی ساده و در عین حال کیفیت بالایی دارد. برای ثبت اطلاعات محصول بر روی بسته بندی آن میتوان تاریخزن حرارتی بر روی دستگاه نصب کرده و از این امکان نیز بهرهمند بود.
دستگاه وکیومی برای بسته بندی مواد غذایی
یکی از مهمترین و معروفترین مدلهای دستگاه بسته بندی غذای آماده که از آن برای بسته بندی سالاد الویه، سالاد ماکارونی، مرغ، گوشت، ماهی و… استفاده میشود، دستگاه بسته بندی وکیومی است. یکی از مهمترین مزیتهای این دستگاه خالی کردن هوای اضافه از داخل بسته بندی است که این امر موجب افزایش عمر محصول شده و از فاسد شدن زود هنگام آن جلوگیری میکند. این دستگاه در سه نوع وکیوم خانگی، نیمه صنعتی و صنعتی وجود دارد که هر کدام از ویژگیهای خاصی برخوردار است.
دستگاه سلفونی بسته بندی مواد غذایی
دستگاه بسته بندی غذای آماده شامل دستگاه سلفونی نیز میشود. این نوع بسته بندی به وفور در صنایع غذایی و دیگر صنایع دیده میشود. دستگاه سلفون کش خانگی، نوع نیمه اتومات و اتومات انواع مختلف این نوع دستگاه هستند. در اکثر خانهها نیز از این نوع بسته بندی استفاده میشود. سلفون حالت کشسانی بالایی داشته و از ورود هوای اضافی به داخل محصول جلوگیری میکند. همچنین مقاومت آن در برابر ضربه، گرد و خاک، رطوبت، بخار و… بیشتر است.
دستگاه سلفونی هم به عنوان دستگاه بسته بندی غذای آماده و هم به عنوان دستگاه بسته بندی غذای نیمه آماده به کار میرود. افرادی که وقت کافی برای آشپزی ندارند میتوانند از غذاهای نیمه آماده و یا آماده استفاده کنند. تهیه این نوع مواد غذایی از فروشگاهها به راحتی امکانپذیر است که به صورت بسته بندی شده ارائه میشوند. غذاهایی مانند ناگت مرغ، سالاد الویه، پیراشکی، پیتزا، کتلت، محصولات سوخاری و… بهترین انتخاب برای این افراد هستند. لازم به ذکر ست که برای بسته بندی این مواد غذایی عمدتا از دستگاه سلفونی استفاده شده میشود.
دستگاه بسته بندی غذای آماده شیرینک پک
از انواع دستگاه بسته بندی غذای نیمه آماده و آماده میتوان به دستگاه شیرینک پک نیز اشاره کرد. این دستگاه مناسب محصولاتی است که به صورت پک بسته بندی میشوند. مانند پک آب معدنی، نوشابه و دیگر مواد نوشیدنی. همچنین برای پوشش دادن مواد غذایی که مستقیما با سلامتی انسان در ارتباط هستند، از دستگاه شیرینک پک استفاده میشود؛ چرا که این دستگاهها هوای اضافی را کاملا از بین برده و پلاستیک را به دور محصول میچسبانند تا هم ماندگاری محصول افزایش پیدا کند و هم محصول از انواع آلودگیها مصون بماند. از انواع دستگاههای شیرینک میتوان به شیرینک تونلی و کابینی اشاره کرد.
از برخی از این دستگاهها مانند دستگاه سلفونی، وکیوم و شیرینک پک در رستورانها نیز استفاده میشود. برای بسته بندی غذاهای بیرون بر اکثرا از دستگاه سلفون کش استفاده میکنند تا محصول شکل و کیفیت خود را تا زمان رسیدن به مقصد حفظ کند.
