گازهای صنعتی کارایی و کاربرد گسترده ای در زمینه صنعت دارند؛ از همین رو عمدتا در حجم انبوه تولید میشوند. هدف اصلی استفاده از گازهای صنعتی، ایجاد فن آوری در تولید و تامین تجهیزات و قطعات است. امروزه از گازهای صنعتی در صنایعی نظیر: پتروشیمی، داروسازی، فولاد، بیوتکنولوژیک، هوا فضا، صنایع غذایی، هسته ای و… استفاده میشود. بر طبق آمار کسب شده، بیشترین میزان مصرف گازهای صنعتی در صنایع جوشکاری، برشکاری و غذایی برآورد شده است.
تولید گازهای صنعتی به روش های مختلف انجام میگیرد، تعدادی از گازهای صنعتی از هوا و تعدادی دیگر از گاز طبیعی و منابع نفتی استخراج و خالص سازی میشوند. به دلیل استفاده ی روز افزون در صنایع، خرید و فروش گازهای آزمایشگاهی و صنعتی رونق فراوانی دارد.
گاز صنعتی چگونه تولید میشود:
با پیشرفت علم و تکنولوژی کاربرد گازهای صنعتی در حیطه های مختلف صنعت به میزان چشم گیری افزایش یافته است، به همین دلیل در چند سال اخیر کمپانی های کوچک و بزرگی پا به عرصه تجارت گذاشته اند و با تولید انبوه این گازها، سعی بر تامین نیاز مشتری دارند.
اکسیژن، نیتروژن، آرگون، زنون وکریپتون از همین هوایی که تنفس میکنیم فراوری میشوند. دی اکسید کربن عموما از خروجی فرآیندهای صنعتی تهیه و خالص سازی میشود. در برخی موارد دی اکسید کربن از منابع زیر زمینی نیز تولید میگردد. هیدروژن و استیلن نیز محصول فرآیند های شیمیایی هستند. هلیوم نیز از منابع زیر زمینی فرآوری میشود.
کاربرد گازهای صنعتی در صنایع جوشکاری چیست؟
احتراقی که در قسمت مشعل در دستگاه های جوشکاری بوجود میآید یا از طریق گاز صنعتی است و یا از طریق سوخت های وابسته به نفت. در صنعت جوشکاری از گازهای صنعتی مانند آرگون و دی اکسید کربن استفاده میکنند. گاز صنعتی آرگون بی اثر است و مانع از فرآیند اکسایش در نقطهی جوش میگردد.
گاز آرگون با ظرفیت های گوناگون و متناسب در سیلندرهایی به خصوص با رنگی متفاوت تولید میشود. اما ظرفیت این کپسول ها از 10 لیتر شروع شده تا به حداکثر میزان ظرفیت سیلندرها. تقاضای کپسول های 40 لیتری آرگون بیشتر از هر ظرفیتی دیگر میباشد. و از نظر قیمت گاز آرگون در کپسول های متفاوت به صرفه تر میباشد.
کربن دی اکسید هم یکی دیگر گازهای بی اثر است که در صنعت جوشکاری استفاده میشود. استفاده از گاز های پرکاربرد صنعتی آرگون و کربن دی اکسید در جوشکاری اثر محافظتی بر نقطه ی جوش دارد و موجب افزایش کیفیت جوش میگردند، از طرفی استفاده از این گازها از پاشیدن جرقه به اطراف تا حدودی ممانعت میکند. این گازها ظاهر خوبی در نقطه ی جوش فراهم میکنند.
آرگون کاربردهای فنی و اقتصادی فراوانی دارد و ویژگی های بی اثر آرگون به عنوان گاز محافظ در خیلی از فرآیندهای فلزی (مانند جوشکاری قوی) برای جلوگیری از اکسیداسیون استفاده میشوند. آرگون کاربردهای فنی و اقتصادی فراوانی دارد و ویژگی های بی اثر آرگون به عنوان گاز محافظ در خیلی از فرآیندهای فلزی (مانند جوشکاری قوی) برای جلوگیری از اکسیداسیون استفاده میشوند.
گاز آرگون برای پرکردن لامپ های فلورسنت و رشته ای و همچنین به عنوان گاز عایق برای پنجره ها استفاده میشود. آرگون در بسیاری از صنایع به عنوان گاز آلاینده برای از بین بردن ناخالص و ایجاد عایق محافظ برای آلاینده هایی مثل اکسیژن ، نیتروژن و آب استفاده میشود.
گازهای مخلوط یا میکس چه کاربردی دارند ؟
گازهای مخلوط یا گازهای ترکیبی یا گاز میکس ، گروه گسترده و متنوعی از محصولات هستند که به منظور استفاده در صنایع خاص و کاربردهای مختلف تولید میشوند. آنها ترکیبی از گازهای خالص با غلظت های متفاوت در گستره پی پی ام و یا درصدی میباشند.
گاز ترکیبی در صنایع بسیاری از جمله صنایع جوشکاری، لیزر و برشکاری، ریخته گری، صنایع غذایی، داروسازی، پزشکی، تحقیقاتی، آزمایشگاه ها و … کاربرد فراوانی دارد. از انواع مختلف ترکیب های گازی میتوان به گازهای جوشکاری (به عنوان مثال گاز ترکیبی کورگن تشکل شده از 18 درصد گاز دی اکسید کربن و 82 درصد گاز آرگون مناسب جوشکاری میباشد)، لیزر، گازهای طبی، گازهای استاندارد و کالیبراسیون مورد استفاده در تحقیقات، فناوری و آنالیز مانند سنجش آلودگی هوا، آنالیز کننده های نفت و گاز، گازهای سوختی و … اشاره کرد.
مخلوط گازی برای فرایندهایی خاص بر پایه شیوه مشخص با فشار و دمای معین ساخته میشود. مخلوط های گازی در اکثر صنایع مورد استفاده قرار میگیرد. ﻣﺨﻠﻮط ﻫﺎی ﮔﺎزی در ﺻﻨﻌﺖ ﭘﺰﺷﮑﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﮐﺎرﺑﺮدﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﯽ دارد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﮐﺮﺑﻮژن ﮐﻪ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﮔﺎز دی اﮐﺴﯿﺪ ﮐﺮﺑﻦ و اﮐﺴﯿﮋن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ، ﮔﺎز ﮐﻪ ﺑﺮای ﺗﺴﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد رﯾﻪ، ﮔﺎزﻫﺎی دﺳﺘﮕﺎههای ﻫﻮازی و ﻏﯿﺮﻫﻮازی ﺑﺮای ﮐﺸﺖ ﺳﻠﻮﻟﯽ و ﺑﺎﻓﺖ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎی آﻧﺎﻻﯾﺰر ﺧﻮن و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد ﮐﻪ ﮔﺎزﻫﺎ ﻧﻘﺶ ﻣﺆﺛﺮی در ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ دارﻧﺪ.
مخلوط گازی همچنین در صنایع غذایی برای بهینه کردن مدت زمان ماندگاری مواد غذایی کاربرد ویژه ای دارد. گاز لیزر از جمله مخلوط های گازی است که کاربرد فراوان دارد. گاز لیزر صنعتی و گاز لیزر پزشکی ایگزایمر از مخلوط گازی استفاده میکنند.