صرافی متمرکز ارز دیجیتال، پلتفرمها و برنامههایی هستند که معاملهگران از طریق آنها میتوانند ارزهای دیجیتال را در مقابل ارزهای فیات یا سایر ارزهای دیجیتال خرید و فروش و مبادله کنند. برای اکثر سرمایهگذاران ارز دیجیتال، صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال یکی از مهمترین ابزار برای تراکنش است. آنها رایجترین ابزاری هستند که سرمایهگذاران برای خرید و فروش داراییهای ارزهای دیجیتال از آن استفاده میکنند.
در گذشتههای دور معمولا عمل مبادله کردن بیحساب و کتاب و بدون هیچ تضمینی انجام میگرفت به طوری که این احتمال وجود داشت تا تقلب در کار صورت بگیرد. امروزه با شکلگیری قانونی این مبادلات مراکزی زیر نظر دولت طبق قوانین ایجاد شده است تا وضعیت با ثبات و مناسبی برای داد و ستدها انجام شود.
هر چند که واژه صراف و صرافی قدمت زیادی دارد اما کارکرد صرافان به شیوه منطقی و با اصول امروز نبوده و نیست. این به این معنی است که مسئولیت صرافان طبق قانون سنگینتر و پیچیدهتر شده است؛ پس باید وضعیتی ترتیب داده میشد که اعتماد در انجام این معاملات برقرار شود. به نوعی مجبور به بیان این جمله کلیشهای هستیم که بگوییم صرافی همان بانکداری به شیوه نوین امروزی است.
برخی از سرمایهگذاران در این حوزه، ممکن است مفهوم “صرافی متمرکز” را تا حدودی گمراهکننده بدانند، زیرا خود ارزهای دیجیتال اغلب به عنوان “غیرمتمرکز” در نظر گرفته میشوند. “متمرکز” بودن این نوع صرافی به چه معناست و چرا این صرافیها برای موفقیت صنعت ارزهای دیجیتال از اهمیت بسیاری برخوردارند.
صرافی ها چگونه کار میکنند؟
رایجترین کار صرافها فروش ارز میباشد. صرافان با توجه به قیمتگذاری کالای خود که میتواند شامل سکه و ارز باشد و عرضه آن به مشتری فعالیت خود را انجام میدهند. صرافها باید افراد را در جریان قیمتگذاریهای لحظهای نیز بگذارند، انجام این کار نیازمند این است که صراف به طور مستمر در جریان نرخهای روز باشد تا در تعیین قیمتهای ما به ازا درست آن را مشخص کند.
همانطور که گفتیم معمولترین کار صرافها داد و ستد ارز است اما خب این اختیار به آنها داده میشود که در کنار این کار عرضه و توزیع سکه طلا را هم انجام دهند.
مشخص کردن قیمت ارز باید توسط بانک مرکزی صورت گیرد و بعد از اینکه نرخ روز مشخص شد در اختیار صرافیها گذاشته میشود تا مطابق آن عمل کنند. با پیشرفت تکنولوژی چیزی به نام صرافی ارز دیجیتال به مسئولیت صرافیها اضافه شده است و در واقع شکل گیری صرافی متمرکز از صرافی ارز دیجیتال به وجود آمده است.
در صرافی ارز دیجیتال مبادله دسته بندی کوین (COIN) انجام میشود؛ کوین رمز ارز دیجیتال میباشد که در آن مبادلات این نوع از ارز با توجه به دستورالعملهایی که برای آن رمز مشخصی نوشته شده است انجام میشود. در واقع به معنای عامیانهتر کوین یک نوع رمز نویسی برای پولهای الکترونیکی است.
نحوه کارکرد صرافی ارز دیجیتال با توجه به درخواستهای بسیار برای ارز انجام میگیرد و بالا یا پایین شدن نرخ ارز با تعداد درخواستهای انجام شده تعیین میشود. در ارز دیجیتالی کیف پول اینترنتی به مشتری داده میشود که مشتری از طریق این کیف الکترونیکی سقف معاملاتش تعیین میشود.
نحوه کار صرافیها تخصصیتر شده و شیوههای این نقل و انتقلات بسیار پیچیدهتر شده است طوری که تقسیم بندی برای انجام عمل صرافیها به جود آمده است. دو نوع صرافی متمرکز و غیرمترکز در حال حاضر مشغول به فعالیت هستند که مقاله ما قرار است به صرافی متمرکز بپردازد اما به نظر میآید تا با نوع صرافی غیرمتمرکز آشنا نشویم شناخت نوع دیگر غیرممکن است. پس برای اطلاع کاملتر شما به طور مفصل به هردو میپردازیم.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در این صرافی بدون اینکه وارسی صورت گیرد افراد میتوانند حتی بدون ایجاد حساب انجام مبادله فرد به فرد کنند.
در صرافی غیرمتمرکز شرایط سختگیرانه ای در مورد آنها اعمال نخواهد شد به شیوه صرافی متمرکز، اما این آزادی و اختیار عملی که برای مشتری هست در نتیجه این میباشد که کاربر دیگر از امکاناتی که در صرافی متمرکز است نمیتواند بهره ببرد و برای انجام مبادله دلار به ریال باید در آغاز در صرافی متمرکز خریداری ارز دیجیتال کند و سپس بعد از دریافت ارز از این نوع صرافی وارد معاملات صرافی غیرمتمرکز شود.
در واقع نبود نظارت و وارسی یکی از نقاط ضعف این صرافی بوده که اطمینان خاطر معامله کنندگان از بین رفته و معمولا با شک و بی اعتمادی مبادلاتشان را انجام میدهند.
صرافی غیرمتمرکز آنطور که باید پرطرفدار نیست ولی تحت حمایت خود مدلهایی از صرافی را ساپورت میکند که موضوع مورد بحث مقاله ما نمیباشد و فقط آنها را مختصر بیان میکنیم.
از جمله:
- صرافی غیرمتمرکز بایننس؛ افراد در این صرافی هم به صورت متمرکز هم غیرمتمرکز میتوانند سرمایه گذاری کنند.
- صرافی دکس تاپ؛ واقع در کشور سوئیس است که علاقمندان زیادی دارد.
- صرافی غیرمتمرکز Bisq؛ در این صرافی آزادی عمل بسیاری شامل فرد معاملهگر خواهد شد و حضور شخص ثالث حذف میشود.
صرافی متمرکز چیست؟
صرافی متمرکز چیست؟ سوال معمول عدهای مشغول به فعالیت در این زمینه است که با آن آشنایی چندانی ندارند همانطور که در بالا گفتیم صرافی متمرکز در نتیجه بالا رفتن تقاضا و محبوبیت ارز دیجیتالی شکل گرفته است.
در صرافی متمرکز تلاش این است که بشود به صورت موثر و بهتری به متقاضیان ارز دیجیتال پاسخ داده شود. در بالا درباره ارز دیجیتال گفته شد و توضح مختصری درباره کوینها گفته شد. در صرافی متمرکمز به معنای سادهتر ایجاد یک وضعیت متعادل آنلاین است که کار سر و سامان دادن به این مبادلات را دارد.
با خدماتی که صرافی متمرکز به درخواستها برای این نوع ارز داده میشود تمام تلاش آن است که مشتری دچار ضرر نشده و اگر به صورت قبل شخص رمز خود را فراموش یا گم میکرد، با تعبیه کردن یک گذر واژه و نام کاربری برای شخص کمک شده که فرد دیگر دچار لطمههای سابق نشود.
در ادامه به انواع صرافیهایی که زیر نظر صرافی متمرکز انجام می شود خواهیم پرداخت.
مدل های صرافی متمرکز
صرافی متمرکز نوعهای زیادی دارد که در این بخش به برخی از آنها میپردازیم.
1) صرافی متمرکز بیترکس
در صرافی بیترکس معمولا مبادلات زیادی انجام میگیرد که بخاطر اطمینان خاطر از ایمنی بالای این صرافی با بررسی هویت دو مرحله ای است. در این نوع از صرافی متمرکز همچنین معاملات زیادی در طول روز انجام میشود، به این دلیل که دسترس پذیرتر برای اکثر افراد است.
2) صرافی متمرکز بیتفینکس
این صرافی شکل قدیمیتری در نوع صرافی متمرکز ارز دیجیتال دارد تنها ویژگی که باعث شده است این نوع صرافی پرطرفدار باشد حمایت از ارزهای با اهمیتی چون اتریوم و… است.
3) صرافی متمرکز پولینکس
این نوع از صرافی یک از صرافیهای پر تقاضا در ایالت متحده آمریکا است که معمولا پرداخت اجرتی از مشتری دریافت نمیگردد و برای نام نویسی در این نوع صرافی با اسکن کردن کارت شناسایی ملی و عکس صورت فرد انجام میگیرد.
استفاده از اشخاص ثالث در صرافی متمرکز
در اصطلاح «صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال»، به ایده متمرکزسازی به استفاده از یک واسطه یا شخص ثالث برای کمک به انجام تراکنشها در صرافی اشاره دارد. خریداران و فروشندگان به طور یکسان به این شخص ثالث، برای رسیدگی به داراییهای آنها اعتماد دارند. مانند راهاندازی بانکهای امروزی، جایی که مشتریها به بانک اعتماد میکنند و پول خود را برای نگهداری به بانکها میسپارند.
دلیل این راهاندازی این است که بانکها امنیت و نظارتی را ارائه میکنند که یک فرد به تنهایی نمیتواند انجام دهد. در مورد صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال، همین اصل بانکداری اعمال میشود. مشتریها نه تنها اعتماد دارند که صرافی با خیال راحت تراکنشهای آنها را تکمیل میکند، بلکه از شبکه کاربران در بورس برای یافتن شرکای تجاری استفاده خواهد کرد.
در مورد ارزهای دیجیتال، که اغلب در کیف پولهای دیجیتال ذخیره میشوند ، یک فرد میتواند صدها یا هزاران دلار در داراییهای ارز دیجیتال را به سادگی با فراموش کردن کلید یک کیف پول از دست بدهد. مبادله اجازه نمیدهد که این اتفاق بیفتد، زیرا از سهام به جای سرمایه گذار فردی محافظت میکند.
عناصر کلیدی در مبادلات صرافی متمرکز
صرافی متمرکز ارز دیجیتال بسیاری وجود دارد. موفقیت یا شکست یک مبادله به عوامل زیادی بستگی دارد. با این حال، یکی از مولفههای کلیدی موفقیت، حجم معاملات است. به طور کلی، هر چه سطوح حجم معاملات بالاتر باشد، نوسانات و دستکاری بازاری که احتمالا در آن صرافی اتفاق میافتد کمتر میشود. به علت مدت زمانی که طول میکشد تا تراکنشها تکمیل شوند، قیمت یک توکن یا سکه میتواند بین زمان شروع تراکنش و زمان اتمام آن تغییر کند. هر چه حجم تجارت بیشتر باشد و تراکنش سریعتر پردازش شود، احتمال بروز مشکل در این نوسان کمتر است.
یکی دیگر از عناصر حیاتی در یک صرافی متمرکز موفق، مسئله مهم امنیت در آن است. در حالی که هیچ مبادلهای کاملا در برابر فعالیتهای مخربی مانند هک مصون نیست، برخی از صرافیها از امنیت بیشتری برخوردار هستند.
صرافی متمرکز ارزهای دیجیتال بر اساس اعتماد عمل میکند، زیرا به عنوان واسطه در تراکنش عمل میکند. نقش آن تامین امنیت داراییها و نظارت بر معاملات برای خریداران و فروشندگان است. صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال نیاز به مدرک شناسایی معتبر دارند زیرا اعتماد، عامل تعیینکننده اولیه برای تراکنشها است. مصرف کنندگان باید نام کامل خود را بر اساس کارت شناسایی معتبر را ارایه دهند و آدرس خود را با کمک قبض آب و برق تأیید کنند، و احتمالا صورت حساب بانکی خود را ارائه دهند. این الزامات برای افراد و سازمانها یکسان است.
تمام اطلاعات شخصی و شرکتی لازم را ارسال کنید زیرا یک صرافی رمزنگاری سهمیه بالاتری را برای کمپانیها و سرمایهگذاران با برداشتهای بالاتر فراهم میکند.
معایب صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال
صرافیهای متمرکز در کنار مزایایی که دارند، ایراداتی نیز به آنها وارد میشود. به عنوان مثال، یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال، کلید خصوصی شما را حفظ میکند. اگر شما کلید خصوصی خود را فراموش کنید. مفهوم این است که شما ممکن است دیگر کنترل کاملی بر داراییهای خود نداشته باشید. یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال نقدینگی بالایی را ارائه میدهد زیرا بخشی از داراییها را به صورت آنلاین حفظ میکند. این به حفظ خدمات برداشت و معاملات فوری برای سرمایه گذاران کمک میکند. در دنیای واقعی، صرافی میتواند به هدف حمله مخرب هکرها تبدیل شود.
یکی دیگر از معایب سرمایهگذارانی که به دنبال تجارت تعداد زیادی دارایی هستند، کارمزد معاملات است. یک صرافی متمرکز ارز دیجیتال در ازای امنیت و راحتی خدمات خود، برای هر تراکنش، کارمزد تراکنش دریافت میکند. صرافیهای دیجیتال متمرکز ممکن است به زودی منسوخ شوند زیرا فرصت استفاده از فناوری بلاک چین برای بهبود قابلیتها و کارایی خود را از دست میدهند. ناامنی، خطر از دست دادن وجوه و سرقت به دلیل عملکرد متمرکز آنها امکان دارد.
آنها از نظر قانونی پاسخگو و حافظ وجوه کاربران هستند. 73 درصد از صرافیهای متمرکز، سرمایه کاربران را در اختیار میگیرند، در حالی که 23 درصد به کاربران اجازه کنترل کلیدها را میدهند. آنها هانیپاتها را برای هکرها نشان میدهند زیرا آنها مسئول میلیاردها معامله در روز هستند و بیشتر آنها را در سرورهای خود ذخیره میکنند.
مزایا صرافی متمرکز ارز دیجیتال
- بزرگترین مزیت در صرافی متمرکز این است که استفاده از CEX آسان است و دارای UI و UX عالی است که با پاسخ سریع همراه است.
- شما به سادگی با ایمیل خود ثبت نام خود را وارد کرده بعد رمز عبور خود را یادداشت میکنید و در نهایت میتوانید معامله کنید.
- از نظر محبوبیت، صرافی متمرکز به خاطر اینکه جزو اولین صرافیهایی بودند که وارد بازار شدند، در جامعه پذیرفتهشدهتر هستند.
- صرافی متمرکز دارای نقدینگی بیشتر و موقعیت پیگیری بهتری است.
- صرافی متمرکز، دارای امکانات مناسبی چون معاملات حاشیه، معاملات نقطهای، ابزارهای مدیریت پورتفولیو و بسیاری موارد دیگر است.
- صرافیهای رمزنگاری متمرکز سرعت بالایی دارند، طبق گزارشها، صرافی متمرکز کریپتو برای تکمیل سفارشها به طور متوسط 10 میلیثانیه طول میکشد، در حالی که DEX حداقل به 15 ثانیه برای مطابقت و اجرای سفارش نیاز دارد.
- صرافیهای رمزنگاری متمرکز به راحتی قابل تنظیم هستند. صرافیهای متمرکز تنظیم شدهاند و برای فعالیت به مجوز نیاز دارند و با مقامات نظارتی مطابقت دارند.
خدمات و قوانین صرافی متمرکز
در صرافی متمرکز شما میتوانید ارزهای دیجیتال را به روشهای مختلفی بخرید و بفروشید. میتوانید «سفارش بازار» را ثبت کنید و ارز دیجیتال را خیلی سریع به قیمت بازار بخرید یا بفروشید. از طرف دیگر، میتوانید یک «سفارش محدود» قرار دهید که به شما امکان میدهد قیمت خاصی را تعیین کنید که در آن میخواهید یک دارایی را بخرید یا بفروشید. وقتی قیمت دارایی به قیمت تعیین شده شما رسید، سفارش اجرا میشود. علاوه بر این، برخی از صرافیها پلتفرمهای معاملاتی خاصی را برای معاملهگران حرفهای با قابلیتهای اضافهشده مانند معاملات حاشیه ارائه میکنند.
صرافیها همچنین کیف پول های دیجیتالی را برای ذخیره ارزهای دیجیتال ارائه میدهند. اگر تصمیم دارید ارز دیجیتال خود را در یک صرافی ذخیره کنید، به صرافیی اعتماد کنید که کلیدهای خصوصی شما را امن نگه داشته و وجوه شما را ایمن نگه میدارد. این بدان معناست که نیازی نیست نگران گم شدن کیف پول یا کلید خصوصی خود باشید. با این حال، همیشه باید تحقیقات خود را انجام دهید تا اطمینان حاصل کنید که صرافی اقدامات امنیتی مناسبی برای محافظت از وجوه شما دارد. برخی از صرافیها خدمات نگهبانی را برای مؤسسات مالی و شرکتهای سرمایهگذاری که در ارزهای دیجیتال سرمایهگذاری میکنند، اما نمیخواهند کلیدهای خصوصی خود را مدیریت کنند، ارائه میکنند.
صرافیهای متمرکز تابع مقررات حوزههای قضایی هستند که در آن فعالیت میکنند، هرچند که این صرافیها میتوانند به طور قابل توجهی متفاوت باشند. در برخی کشورها، یک رگولاتور مالی واحد بر تجارت ارزهای دیجیتال نظارت دارد. در ایالات متحده مقررات پراکنده است. برخی از مسائل، مانند صدور مجوز، بر اساس ایالت به ایالت مدیریت میشوند، در حالی که سایر جنبههای سیاست مبادله، مانند جمع آوری داده های KYC و مسائل مربوط به AML، توسط قانون فدرال اجباری شده است. این بدان معنی است که صرافیها باید با انواع بازیگران فدرال و ایالتی کار کنند تا مطابقت داشته باشند.
درحال حاضر برای این مبحث در ایران جرم انگاری انجام نشده است ولی هنوز هم ورود به حوزه و بازار ارز های دیجیتال برای بانکها، موسسات مالی و صرافی ها غیر مجاز است. با اینکه قوانین روشن و واضحی راجع به فعالیت صرافیهای ایرانی وجود ندارد اما این صرافیها به سرعت در حال گسترش هستند. در نتیجه با این شرایط بهتر است قبل از ثبتنام در هر صرافی ایرانی، دقت و تحقیق کافی را به خرج دهید تا دچار مشکل نشوید.
تشابه و تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز
نقطه اشتراک این دو صرافی این است که کاربر در هر دو نوع از صرافی متمرکز و غیرمتمرکز میتواند با دارا بودن شرایطی به انجام مبادلات ارزهای دیجیتالی خود اقدام کند، که در ادامه به فرق این دو صرافی مشخص تر خواهیم پرداخت. هر چند با مطالبی که گفته شد تشخیص صرافی متمرکز از غیرمتمرکز عیان شد ولی شاید بیان کردن یکسری جزئیات گوناگون مهم دیگر خالی از لطف نباشد.
در صرافی غیر متمرکز مایملک فرد در ثبت اختیار این نوع صرفی نمیباشد که این موضوع هم یک امتیاز برای این صرافی محسوب میشود در نتیجه داشتن آزادی عمل و هم نقطه ضعف در نتیجه عدم امنیت لازم. ضمن اینکه ثبت مایملک فرد در صرافی متمرکز یک زمان وقت گیر نقل وانتقال آهسته و پر دردسر برای فرد ایجاد میکند.
- مجموع پول نقد در سپردههای یک کشور
در صرافی غیرمتمرکز به دلیل رغبت کمی که برای انجام این مبادلات وجود دارد معاملهها با موقعیت بد و محدود شدهای صورت میگیرد، این در صورتی است که در صرافی متمرکز کاملا برعکس وضعیت صرافی غیرمتمرکز است و داد و ستدها به وفور انجام میشود.
شاید بیان این موضوع جالب باشد که بیخطر بودن در صرافی متمرکز به دلیل حمله هکرها بسیار پایین است و این در نتیجه ثبت و ذخیره مایملک افراد است، در صورتی که در صرافی غیرمتمرکز با توجه به عدم انجام این عمل توسط افراد، که همان دسترسی نداشتن به دارایی افراد بوده مشکلات ایجاد شده بسیار کم میباشد.
بیان این مطلب می تواند دودلی در کسانی ایجاد کند که نمیدانند در کدام صرافی بهتر است با توجه به پرداخت زیاد حقالزحمهها حساب باز کنند. اما بیان حقیقت یک چیز ناگزیر است، در صرافی غیرمتمرکز با وجود همه ضعفهایش حقالزحمه بسیار پایینی در انجام مبادلات دریافت میگردد که مبلغ بالایی نیست.
اما در صرافی متمرکز در انجام معاملات و یا شاید ایجاد حساب مبالغی برای هر عمل انجام شده دریافت میشود که شاید سرمایهداری که قصدش انجام معاملات بزرگ است این عمل به مزاجش خوش نیاید.
در صرافیهای غیرمتمرکز که هرچند از حیطه قانون سختگیریهایی وجود ندارد اما آزادی عمل بیشتری به افراد میدهد ولی در صرافی متمرکز نظارت و وارسی وجود دارد که خارج از آن محدوه تعیین شده داد و ستد مجاز نمیباشد.
البته در مقالهای جداگانه به صورت کامل تفاوت صرافی متمرکز با غیرمتمرکز را بررسی کردهایم که میتوانید آن را مطالعه کنید.
جمع بندی
با حرفهایی که گفته شد و بررسیهای اجمالی و جامعی که انجام گرفت، تصمیمگیری بر عهده خود سرمایه گذاران میباشد که کدام نوع از صرافیها را انتخاب کنند، هر چند با بیان موضوع ما که صرافی متمرکز چیست؟ ما سعی کردیم با پرداختن به سایر مباحث یک تعریف همه جانبه ارائه دهیم تا افراد خود با آگاهی دست به انتخاب بزنند.
معاملهگرانی که میخواهند مالیاتها و آمار مربوط به معاملات را مدیریت کنند، میتوانند از برخی صرافیهای متمرکز استفاده کنند. در این صورت این صرافیها به راحتی میتوانند در این زمینه کمک کنند. در نهایت باید گفت: بهتر است یک صرافی متمرکز معتبر و دارای امنیت خوبی را انتخاب کنید، حتی میتوانید با استفاده از ویژگیهای آنها مانند جمع کردن زیرمجموعه ارز دیجیتال بیشتری کسب کنید تا رمز ارز شما حتی در هنگام خواب هم برای شما کار کند و این اهمیت بسیاری برخوردار است. همچنین میتوانید مقاله بهترین ارز های دیجیتال برای سرمایه گذاری بلند مدت را در دانوتک مطالعه کنید.
