سود پرک که با نام های گوناگونی همچون سدیم هیدروکسید، سود سوز آور و کاستیک سودا شناخته میشود، یک ماده شیمیایی سفید رنگ و بدون بو است که بسیار پرمصرف و پراستفاده میباشد و در صنایع زیادی، به عنوان ماده اولیه، استفاده میگردد. سود پرک یک باز قوی است که با اسید خنثی میشود و اگر در آب حل شود، گرمای زیادی تولید میکند. سود پرک به 2 صورت جامد و مایع موجود است و تولید میشود که بیشتر نوع جامد آن در صنایع و مشاغل استفاده میگردد. از نوع مایع این ماده شیمیایی که بسیار باکیفیت نیز میباشد، بیشتر برای صادرات استفاده میگردد.
سود پرک به 2 روش عمده تولید میشود که این روش ها عبارتند از: الکترولیز محلول سدیم کلرید و فرآیند سودا آهک. در روش اول، محلول سدیم کلرید در ظروف الکترولیتی قرار میگیرد و الکترولیز میشود و در نهایت سود سوز آور تولید میگردد. در روش دوم که روشی قدیمی تر میباشد و متداول تر است، کلسیم هیدروکسید (سودا اَش) با سدیم کربنات واکنش میدهد و به سود پرک تبدیل میشود. بهتر است بدانید که گفته میشود سود پرک اولین بار توسط سازندگان صابون تولید شده است و بعدها، طی فرآیندهایی خاص و توسط مخترعین مختلف، پروسه ساخت و تولید آن تغییر کرده و روش تولید آن، به شکل کنونی درآمده است.
مزایا و ویژگی های سود پرک
سود پرک ویژگی ها و خصوصیات خاص و منحصر به فرد زیادی دارد که عبارتند از:
- غیر فرار بودن
- جاذب آب و رطوبت بودن
- داشتن خاصیت خورندگی و سوزانندگی بالا
- حلال چربی
- محلول در آب
- تنظیم کننده PH
- خنثی کننده اسید
- قابلیت جا به جایی و حمل آسان و راحت
کاربردهای سود پرک
همانطور که گفته شد، سود پرک کاربردهای زیادی دارد و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. در زیر به این کاربردها و موارد استفاده اشاره شده است.
- صنعت داروسازی
- صنایع غذایی
- صنعت الکل سازی
- صنعت رنگرزی
- صنعت کاشی و سرامیک
- صنعت نساجی
- صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- صنایع نظامیپ
- صنایع فلزی
- صنعت چرم سازی
- صنعت آرایشی و بهداشتی
- صنعت تولید کاغذ و کارتن
- صنعت تولید مواد شوینده و مواد شیمیایی
- تصفیه آب و فاضلاب
- تولید ابریشم مصنوعی
- تولید چسب و رزین های اپوکسی
- تولید سوخت
- استخراج سنگ معدن
نحوه استفاده از سود پرک
سود پرک به دلیل داشتن خصوصیات و ویژگی های خاص خود، باید با احتیاط و با توجه به نکات مشخصی استفاده شود تا خطرساز نشود و مشکل جدی به وجود نیاید. در زیر به نحوه استفاده از این ماده شیمیایی اشاره کرده ایم.
- هنگام استفاده حتما از لباس مناسب، ماسک، دستکش و عینک ایمنی استفاده کنید زیرا این ماده دارای اثرات سمی میباشد و میتواند موجب خونریزی، تب و افت فشار شود.
- به هیچ وجه آن را در معرض آب و رطوبت قرار ندهید زیرا جذب کننده آنها است و دچار چسبندگی میشود.
- آن را نزدیک فلزات قرار ندهید زیرا این ماده با فلزات واکنش میدهد و ممکن است باعث آتش سوزی شود.
- بهتر است این ماده با رنگ و چوب تماس پیدا نکند، زیرا اصطلاحا آنها را میخورد و از بین میبرد.
- اگر این ماده در جایی ریخته شد، حتما آنجا را با آب بشویید و ماده را جمع آوری کنید.
عوارض و مضرات سود پرک
سود پرک به دلیل شیمیایی و سمی بودن، دارای مضرات و خطراتی میباشد و استفاده از آن، بدون رعایت نکات ایمنی و استانداردها، میتواند عوارض ناگواری ایجاد کند.
- سود پرک اگر استنشاق شود، موجب عطسه، آبریزش بینی، تحریک ریه ها و دستگاه تنفسی و ایجاد مشکلات حاد تنفسی میشود. در صورت استنشاق این ماده شیمیایی، به هوای آزاد بروید و سپس به پزشک مراجعه کنید.
- اگر بلعیده شود، موجب گلو درد و سوختن دهان، گلو و معده میشود. در صورت بلعیدن این ماده، دهان خود را با آب فراوان بشویید و سپس 250 میلی لیتر آب بخورید. بعد از آن شیر بنوشید و به پزشک مراجعه کنید.
- اگر وارد چشم شود، موجب از بین رفتن بافت چشم و نابینایی میشود. در صورت بروز این اتفاق، به هیچ وجه چشم را مالش ندهید و چشم را 60 دقیقه با آب ولرم بشویید و سریعا به پزشک مراجعه نمایید. سعی کنید پلک ها را حین شست و شو باز نگه دارید.
- اگر با پوست تماس پیدا کند، موجب ایجاد زخم، سوختگی و از بین رفتن لایه های زیرین پوست میشود. در صورت بروز این اتفاق، ناحیه مورد نظر را ۱۰ الی ۱۵ دقیقه با آب فراوان بشویید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- تماس طولانی مدت با این ماده و استفاده از آن باعث خشکی، ترک خوردگی و التهاب پوست میشود.
نحوه نگهداری از سود پرک
حمل و نگهداری از سود پرک، شرایط خاصی دارد و بهتر است با توجه به نکات زیر انجام شود.
- باید حتما از کیسه هایی مقاوم، ضخیم، غیر قابل نفوذ، دو جداره، دو لایه، پوشش دار و لمینت دار برای بسته بندی آن استفاده شود. کیسه های بسته بندی و حمل این ماده شیمیایی، عمدتا از جنس پلی اتیلن یا پلی پروپیلن میباشند.
- باید دور از رطوبت هوا نگهداری شود.
- بهتر است در ظروف دربسته نگه داشته شود.
- سود پرک، اکثرا در کیسه هایی 25 کیلویی، 50 کیلویی و 100 کیلویی بسته بندی و حمل میشود.
قیمت سود پرک
قیمت سود پرک به صورت دوره ای تعیین میشود و به عوامل زیادی نظیر درصد خلوص، میزان عرضه و تقاضا، نوع و کیفیت بسته بندی، کیفیت تولید، میزان ناخالصی های موجود در آن، جامد یا مایع بودن، نوع مصرف، برند و شرکت تولید کننده آن بستگی دارد؛ به طور مثال سود پرک دارای درصد خلوص پایین، ارزان تر است. به طور کلی قیمت این ماده شیمیایی پرمصرف با نوسانات بازار تغییر میکند و قیمت مشخص و ثابتی ندارد. قیمت کاستیک سودا در آسیا، اروپا و آمریکا متفاوت میباشد و قیمت نهایی آن با توجه به درصد خلوص و شرکت تولید کننده مشخص میشود. برای اطلاع از قیمت سود پرک با کارشناسان هوبارت شیمی تماس بگیرید.
